FRĄCZKIEWICZ-KIRKOV, Teresa - Szkice charakterystyczne

Szkice charakterystyczne można traktować jako cykl lub też dowolnie zestawiać miniatury na zasadzie podobieństwa lub kontrastu. Każda z nich wyróżnia się swoistą aurą brzmieniową wynikającą z wyboru materiału dźwiękowego oraz rodzaju faktury. Pierwsze dwa szkice (III  i VII) powstały w roku 2009 i wykonane zostały podczas spotkania z Elżbietą Chojnacką w ZPSM im. M. Karłowicza w Krakowie przez uczennice klasy klawesynu Marty Pisarskiej, której zbiór jest dedykowany. Kolejne szkice pisane były w latach 2010-2016.
 
Szkic I, utrzymany w formie a b a1, charakteryzuje się łagodnym brzmieniem, będącym rezultatem użycia skali diatonicznej i kwintowych pochodów melodycznych, pojawiających się w obu planach. Z przesuwających się kwint powstaje płynna linia melodyczna górnego planu. Szkic II, o ewolucyjnym przebiegu formalnym, ma charakter scherza. Jego specyficzne brzmienie wynika z połączenia skoków o ambitusie septym wielkich z biegnikami chromatycznymi oraz wielce zróżnicowanej artykulacji. W Szkicu III  zderzają się dwie faktury – arpeggiowane akordy o szerokim ambitusie oraz szybkie przebiegi trytonowe. Utwór ten ma budowę dwuczęściową i zwieńczony jest brawurowa kodą. Szkic IV to toccata. Wybór kwarty jako interwału konstrukcyjnego – tak dla przebiegów melodycznych, jak i warstwy harmonicznej – skutkuje tworzeniem się układów tonalnych lub atonalnych. Szkic V  to liryczny walc, w którym przeplatają się trzy idee melodyczno-fakturalne (powtarzane w transpozycji lub progresyjnie). O kolorycie Szkicu VI  decyduje dobór materiału dźwiękowego (wyłącznie gra na czarnych klawiszach). Wykorzystana jest w nim technika wariacyjna, a także specyficzna technika gry – realizacja dwóch planów lewą ręką wraz z figuracyjnymi pasażami lub glissandem na czarnych klawiszach prawej ręki. Szkic VII  to perpetuum mobile o ewolucyjnej budowie, nawiązujące do barokowej idei radości dźwięku i ruchu, w którym dużą rolę odgrywają figuracje lustrzane oraz klastery na czarnych i białych klawiszach. W lirycznym Szkicu VIII ekspresyjnej narracji prowadzonej na zmianę w obu planach towarzyszy ostinatowa figura. Dźwięki melodii pojawiają się w arpeggiowanych akordach. Szkic IX, o budowie a b a1, jest stylizowanym walcem, który swój koloryt zawdzięcza przede wszystkim harmonice zdominowanej przez połączenia tercjowe i progresyjne powtórzenia figur melodyczno-harmonicznych. Dwufazowy Szkic X, o charakterze marszowym, nawiązuje – poprzez wykorzystanie skali diatonicznej – do pierwszego, a jego tworzywem są klasteropodobne współbrzmienia dopełniające linię melodyczną górnego planu.
 
nagrań utworów można posłuchać TUTAJ