SPISAK, Michał (1914-1965)

Kompozytor. Urodził się 14 września 1914 roku w Dąbrowie Górniczej. Pierwsze lekcje gry na skrzypcach pobierał w mieście rodzinnym, a po pewnym czasie matka postanowiła wysłać go do rodziny w Warszawie, gdzie mógł rozpocząć „fachową” edukację w Szkole Muzycznej im. M. Karłowicza. Jako 16-letni młodzieniec wrócił w rodzinne strony i w 1930 roku rozpoczął naukę w Konserwatorium Muzycznym w Katowicach w zakresie kompozycji i gry na skrzypcach. Podczas studiów Spisak cieszył się opinią wyjątkowo zdolnego skrzypka oraz świetnie zapowiadającego się, niezwykle twórczego kompozytora. Ambitny i zdolny student nie był szczególnie zadowolony z zajęć kompozycji u Aleksandra Brachockiego, podjął więc dość ryzykowną, bo nielojalną, decyzję o prywatnych lekcjach u Kazimierza Sikorskiego.

Po ukończeniu Konserwatorium, oczywiście z wynikiem bardzo dobrym z odznaczeniem, Spisak dostał stypendium Śląskiego Towarzystwa Muzycznego na studia kompozytorskie w Paryżu. Fakt ten wpłynął na całe jego przyszłe życie – wyjeżdżając w 1937 roku z Polski, Spisak nie przypuszczał zapewne, że Francja stanie się jego drugą ojczyzną, w której pozostanie do końca życia. W paryskim konserwatorium Spisak rozpoczął edukację pod okiem słynnej pedagog – Nadii Boulanger. Zyskał niezwykłe jej uznanie dla swego talentu, od niej także przejął szczególne zainteresowanie twórczością Igora Strawińskiego.

W 1939 roku, po wybuchu II wojny światowej kompozytor przeniósł się do Voiron – niewielkiej miejscowości na południu Francji. Mimo trudnej sytuacji politycznej i niepokojących informacji dochodzących z kraju, był to jeden z najbardziej twórczych okresów w życiu kompozytora. Jeszcze przed wojną Spisak rozpoczął działalność w Stowarzyszeniu Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, w 1939 roku zostając jego prezesem. Idea integracji z polskim środowiskiem muzycznym była mu bliska właściwie do końca życia.

Po wojnie kompozytor wrócił do Paryża. Lata 50. przyniosły Spisakowi sukcesy i spory światowy rozgłos. Do popularności kompozytora przyczyniło się przede wszystkim zdobycie w 1954 roku Premier Grand Prix na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Królowej Elżbiety w Brukseli za napisaną jeszcze w 1939 roku Serenadę na orkiestrę. Trzy lata później na tym samym konkursie zdobył kolejną pierwszą nagrodę, tym razem za Concerto giocoso na orkiestrę kameralną. Z kolei w 1955 roku Spisak wygrał Międzynarodowy Konkurs na Oficjalny Hymn Olimpijski – jego Hymn został wybrany spośród 392 partytur i rozbrzmiewał podczas otwarcia VII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Cortina d`Ampezzo i na Igrzyskach XVI Olimpiady w Melbourne w 1956 roku.

Postępujące i uciążliwe kłopoty zdrowotne źle wpływały na stan ducha kompozytora. Od początku lat 60. właściwie zaprzestał komponowania. Ostatni, ogromny wysiłek podjął Spisak przyjeżdżając na Warszawską Jesień w roku 1964. W tym roku przyznano mu także doroczną nagrodę ZKP. Kilka miesięcy później – 28 stycznia 1965 roku kompozytor zmarł w Paryżu. Więcej o kompozytorze można przeczytać na poświęconej mu stronie internetowej.